De Verlichting heeft Chinese roots

Vooraf: De Verlichting - met hoofdletter - gaat over het tijdperk, en niet over verlichting zoals in het Boeddhistisme. (1)
Voor deze tekst heb ik meerdere bronnen gebruikt, maar vooral "Oosterse filosofie. Een inleiding" van prof. Libbrecht. en ook wel het boek "De Weg". Meer over deze beide boeken in "Van Westers denken naar Oosterse heelheid".

We starten met iets anders: Islam-extremisten hebben een hekel aan alles wat Arabisch is. "Buiten!"
Eventjes over het hoofd gezien: wij gebruiken Arabische cijfers (1, 2, 3 ... 148 ... ). Gaan we die buiten gooien, wegens Arabisch? Misschien de Romeinse cijfers (resp. I, II, III ... CXLVIII ...)? Dat wordt moeilijk!
Islam-extremisten zullen de Arabische cijfers niet buiten gooien, ze zullen de waarheid verkrachten: "dit zijn onze cijfers!".

Hebben we met de Verlichting iets gelijkaardigs, maar dan op China gericht? Ja, enigszins wel, maar het zit wel complexer in elkaar.

In de Middeleeuwen werd alles bestuurd door adel. Adelijke titels, met de bijhorende macht, werd overgeërfd. Dit heet aristocratie. Er kwam een tijd dat men hier vanaf wilde.
In diezelfde periode trokken missionarissen onder andere naar China. Zij troffen er een - voor hen - vreemde wereld aan. Daar was helemaal geen aristocratie, er was x. Dit is een systeem op basis van competenties. De missionarissen, hoofdzakelijk Jezuïeten, noteerder alles, welliswaar met een Christelijke Jezuïetenbril op. Na verloop van tijd kwam dit in handen van Westerse filosofen, waaronder x en x. Zij zagen er een systeem in om af te komen van de aristocratie. Dit evolueerde, enigszins in de lijn van de Chinezen, maar met grondige verschillen tot de Verlichting.
Zo zien we dat onze zo geprezen Westerse verlichting roots heeft in China.